Op zes Rotterdamse basisscholen in kwetsbare wijken behalen leerlingen bovengemiddelde presentaties. Twee onafhankelijk onderzoekers, Eva Klooster en Jurriaan Omlo, bezochten de scholen op verzoek van Stichting De Verre Bergen uit Rotterdam. De onderzoekers vroegen de teamleden, directie en ouders naar de sleutel van het succes? De begrippen ‘Rust, vertrouwen en blijven leren’ werden veel genoemd als werkzame factoren. In deze publicatie leggen de onderzoekers en betrokkenen uit waarom dat zo is.
Stichting De Verre Bergen signaleerde dat zestien scholen in het primair onderwijs in Rotterdam drie jaarop rij boven de bovengrens van de Onderwijsinspectie scoorden. Minstens zo belangrijk is dat een aantal van deze scholen meer ‘gewichtenleerlingen’ heeft dan het Rotterdams gemiddelde. Deze scholen met meer gewichtenleerlingen staan in verschillende wijken, maar de wijkcontext vertoont grote overeenkomsten. Zo wonen er relatief veel laagopgeleide mensen en is er naar verhouding veel armoede en schuldenproblematiek. Ook is er in deze wijken relatief veel overlast en criminaliteit. Dit riep bij de stichting de vraag op hoe het mogelijk is dat deze scholen drie jaar op rij opvallend goed hebben gescoord.
In samenwerking met Stichting De Verre Bergen hebben Eva Klooster en Jurriaan Omlo een casestudie verricht om op zoek te gaan naar verklaringen voor het succes. Door middel van observaties, enquêtes en vele interviews met leerkrachten, onderwijs-ondersteuners, directie en ouders hebben de onderzoekers meerdere ervaren werkzame factoren geïdentificeerd.
Het onderzoek laat zien dat ondanks de verschillen tussen scholen qua omvang, organisatie en aanpak, er een gedeelde kern is. Die kern laat zich het best beschrijven als: ‘het creëren van een positief pedagogisch klimaat met veel aandacht voor rust en veiligheid, het opbrengstgericht werken, het zorgdragen voor brede talentontwikkeling en bovenal betrokken professionals die samen leren, die vertrouwen hebben in elkaar en in de directie en die niet opgeven om ouders te betrekken.
De onderzoekers concluderen daarnaast dat er niet zoiets bestaat als ‘hét’ model voor een succesvolle school in een kwetsbare wijk. We introduceren drie modellen. Daarmee sluit het onderzoek aan bij een eerdere studie van het Kohnstamm Instituut. In diezelfde studie werdgewaarschuwd dat scholen in achterstandswijken mogelijk vast zouden houden aan de klassieke instructiemodellen en dat alleen scholen in kansrijke buurten over zouden gaan op nieuwe inzichten. In dit onderzoek komen de onderzoekers tot andere conclusies. Juist nieuwe inzichten en methoden – waaronder opbrengst gericht werken en leren zichtbaar maken – zien we terug bij de ervaren succesfactoren. De scholen volgen de nieuwe inzichten en kijken daarbij zorgvuldig wat past bij de eigen doelgroepen, de context en het karakter van de school.
Lees de publicatie: Rust, vertrouwen en andere ervaren factoren.
Foto: Geisje van der Linden